A mission visited Morocco from 8 to 11 December 2009. The mission was carried out by the President of the Board, Professor Dr. Sevil Atasoy, and Board member Dr. Joseph Bediako Asare, accompanied by Ms. Beate Hammond, Drug Control Officer of the INCB Secretariat. The last INCB mission visited Morocco in 2001.
30 Aralık 2009
Mission to Morocco
A mission visited Morocco from 8 to 11 December 2009. The mission was carried out by the President of the Board, Professor Dr. Sevil Atasoy, and Board member Dr. Joseph Bediako Asare, accompanied by Ms. Beate Hammond, Drug Control Officer of the INCB Secretariat. The last INCB mission visited Morocco in 2001.
14 Aralık 2009
Morocco arrests alleged drug traffickers, reports cannabis decline
2009-12-14 Moroccan security services dismantled a cannabis-trafficking network in the Ketama region, arresting six suspects from the town of Issaguen, MAP reported on Sunday (December 13th).
In related news, the Interior Ministry on Friday said that land used for cannabis cultivation in Morocco fell from some 134,000 hectares in 2003 to only 56,000 in 2009, MAP reported. Also on Friday, the International Narcotics Control Board (INCB) commended Morocco's "strong political will" in the fight against narcotics trafficking. Speaking to the press after meeting with government officials in Rabat, INCB President Sevil Atasoy saluted Moroccan drug control policy-makers for their "honesty, openness and transparency".
12 Aralık 2009
International Narcotics Control Board hails Morocco drugs control efforts
"We have witnessed very good cooperation from different bodies in Morocco", she said commending the "honesty, openness and transparency" of Moroccan drug control's officials.
"It was astonishingly positive we saw that all the recommendations have been taken very seriously and I really encourage Morocco to continue as it did in the last five or four years", the INCB chief said.
The INCB is an independent and quasi-judicial monitoring body for the implementation of the United Nations international drug control conventions. It was established in 1968 in accordance with the Single Convention on Narcotic Drugs, 1961.
\n"; }
9 Aralık 2009
INCB head lauds Morocco's efforts to fight cannabis culture
Rabat - The president of the International Narcotics Control Board (INCB), Sevil Atasoy, hailed on Wednesday efforts made by Morocco to fight the culture of cannabis.
We notice a progress made by Morocco concerning the fight against the cannabis culture, Atasoy told the press following a meeting with Interior minister, Chakib Benmoussa.
She said that the talks touched on the means to assist the north African country in combating the cannabis growing through the INCB's expertise and experience.
Set up in 1968, the INCB is an independent and quasi-judicial control organ monitoring the implementation of the UN's drug conventions.
5 Kasım 2009
INCB Examines Drug Abuse Prevention
UNIS/NAR/1065
2 November 2009
INCB Examines Drug Abuse Prevention
VIENNA, 2 November (UN Information Service) – A review of drug abuse prevention is one highlight of the 96th session of the International Narcotics Control Board (INCB). The session is currently being held in Vienna, and will conclude on 13 November 2009.
The first chapter of the forthcoming annual report of the Board will focus on preventing drug abuse, a crucial area of demand reduction. The INCB President, Professor Sevil Atasoy said:
“Primary prevention includes measures taken to prevent and reduce drug use in populations that are either not using or not seriously involved with drugs.”
In its examination of the worldwide situation with respect to drug abuse and illicit trafficking, the Board will devote special attention to the growing dimension of abuse of painkillers and other prescription medicines. The analysis will be reflected in the Board’s Annual Report for 2009, which will be adopted at the current session.
In addition, INCB will review the supply and demand of narcotic and psychotropic substances used for medical purposes. Through its Standing Committee on Estimates, the Board will examine the requirements of licit drugs for each country and, where necessary, make amendments to ensure that all patients in the world have access to the cure and care they need.
Another area of focus will be the achievements of the international community in preventing the diversion of precursor chemicals for the manufacturing of drugs. INCB has supported operations that have led to the successful interception of illicit shipments of chemicals, thus preventing the manufacture of heroin and cocaine. The Board will discuss how to continue and strengthen this global effort in the midst of an increasing demand for monitoring international chemical trade, especially in Afghanistan and its neighbouring countries.
Since its last session in May, the Board has visited Jordan, Malta, Spain and Sudan. The results of these missions and technical visits will be presented and the Board will discuss ways to cooperate with those countries in their efforts to tackle illicit drug abuse and trafficking. The Executive Director of the United Nations Office on Drugs and Crime, and representatives of the World Health Organization, the World Customs Organization and the International Criminal Police Organization (Interpol) will also share their latest information with the Board.
Professor Sevil Atasoy added that other major issues that the Board will discuss include the problems associated with counterfeit medicines and the sale of controlled substances through the Internet; problematic consumption levels of anorectics in some countries; abuse of synthetic cannabinoids; internationally controlled substances on the unregulated market and other trends in drug abuse and trafficking with a view to recommending actions to improve international control
measures.
The Vienna-based Board is an independent body, established by the 1961 Single Convention on Narcotic Drugs to monitor Governments’ compliance with the international drug control treaties.
Its 13 members are elected by the United Nations Economic and Social Council to serve in their individual capacities for a term of five years.
The current president of the Board is Professor Sevil Atasoy (Turkey) and the current members are: Joseph Bediako Asare (Ghana), Tatyana Borisovna Dmitrieva (Russian Federation), Phillip O. Emafo (Nigeria), Hamid Ghodse (Iran), Carola Lander (Germany), Melvyn Levitsky (United States), Jorge Montaño (Mexico), Sri Suryawati (Indonesia), Camilo Uribe Granja (Colombia), Brian Watters (Australia), Raymond Yans (Belgium) and Xin Yu (China).
* *** *
For further information, please contact:
Beate Hammond
Drug Control Officer, INCB Secretariat
Mobile: (+43-699) 1459-5482
Internet: www.incb.org
2 Kasım 2009
19 Ekim 2009
INCB President meets Secretary-General at NYHQ on 8 October 2009
Professor Sevil ATASOY, INCB President (left), met Secretary-General Ban Ki-moon on Thursday, 8 October 2009 at United Nations Headquarters in New York to review and discuss international drug control issues, including the situation in Afghanistan and the cocaine trafficking in West Africa. |
15 Ekim 2009
11 Ekim 2009
8 Ekim 2009
INCB mission to Malta
6 Ekim 2009
25 Eylül 2009
24 Eylül 2009
INCB President meets Director-General of the World Health Organization, 13 August 2009
The United Nations drug control conventions assign specific responsibilities to WHO in terms of initiating changes in the control of substances and placing substances in appropriate schedules. In accordance with article 9 of the 1961 Convention, WHO also nominates candidates with medical, pharmacological or pharmaceutical experience for service as INCB members. Three of the 13 INCB members are elected from a list of persons nominated by WHO.
22 Ağustos 2009
International drug control and co-operation against drug trafficking focus of INCB visit to INTERPOL
With the latest trends in illicit drug trafficking and the illegal sales of internationally controlled substances key topics on the agenda during Prof Atasoy’s visit, INTERPOL Executive Director of Police Services Jean-Michel Louboutin updated the INCB President (pictured left), as well as INCB Secretary Koli Kouame, on the global tools and databases developed by INTERPOL to fight 21st century transnational crime across the world police body’s 187 member countries.
The Vienna-based INCB is the independent and quasi-judicial control organ monitoring the implementation of the United Nations drug control conventions.
\n"; }
13 Ağustos 2009
INCB President meets Director-General of the World Health Organization, 13 August 2009
Prof. Sevil Atasoy, INCB President, accompanied by INCB Secretary, Mr. Koli Kouame, met with Dr. Margaret Chan, Director-General of WHO in Geneva, Switzerland to discuss international drug control issues of mutual concern and the close cooperation between the two bodies.
The United Nations drug control conventions assign specific responsibilities to WHO in terms of initiating changes in the control of substances and placing substances in appropriate schedules. In accordance with article 9 of the 1961 Convention, WHO also nominates candidates with medical, pharmacological or pharmaceutical experience for service as INCB members. Three of the 13 INCB members are elected from a list of persons nominated by WHO.
2 Ağustos 2009
30 Temmuz 2009
Narcotics board cites success in multilateral drug control
Multilateral drug control should be acknowledged as one of the twentieth century's greatest achievements, according to the President of the International Narcotics Control Board.
Sevil Atasoy addressed her remarks to the UN Economic and Social Council in Geneva, which Thursday held a discussion on issues relating to social development; crime prevention and criminal justice and narcotic drugs.
"Over 95 per cent of United Nations Member States, covering 99 per cent of the world's population, have agreed to be bound by the provisions of the conventions. ... Despite the ever-increasing scope of the international drug control system, diversions of narcotic drugs and psychotropic substances from the licit to the illicit market are virtually nonexistent."
Among the challenges of containing illicit drug trafficking, Ms. Atasoy, singled out the marked increase in recent years in the smuggling of cocaine consignments from South America through West Africa into Europe. She said the international community should provide Governments in West Africa with all the assistance necessary to address the problem. Another concern, she added is the continued illegal sale of internationally controlled and uncontrolled substances over the Internet.
Bissera Kostova, United Nations Radio.
10 Temmuz 2009
Eşcinsel Cinayetleri
Saat sabah 2.30'a geliyordu. Beyaz Gece'nin fikir babası Fas kökenli Belediye Başkanı Bertrand Delanoe, belediye binasında, sabaha kadar sürecek eğlencelere katılan halkın arasında, büyük bir keyifle dolaşıyordu. Aniden, karnına bir bıçak saplandı. 39 yaşındaki Cezayirli Azedine Berkane hemen yakalandı. Başkan, seçimlerden önce bir TV programında eşcinsel olduğunu ilan etmişti. Azedine, eşcinsellerden nefret ettiğini, onu bu nedenle öldürmek istediğini söyledi. Başkan ölmedi. 12 Ocak 2004'te, saldırganın akıl hastası olduğuna karar verildi ve bir psikiyatri kliniğine gönderildi. Beyaz Geceler sürüyor. Hatta 16 Eylül gecesi, Paris ve İstanbul Belediye Başkanlarının önderliğinde, Beyoğlu'nda da düzenlenecek. Eşcinsellere yönelik nefret de sürüyor. Yapılan araştırmalar, "Cinsel ilişki teklif ettiği için öldürdüm" ya da "Baştaki pazarlığa uymadı" savunmasının, gerçeği her zaman yansıtmadığını ve cinayetlerin ardında nefretin yatabileceğini de gösteriyor. Baki Koşar, Cevat Tuksavul, Emre Kuytu, Aziz Çabuk, Deniz Tüney, Ekrem Yılmaz, Özdemir Hunca, Zeki Ercan ve daha nicelerini öldürten, nicelerine saldırtan da, belki açıklanan nedenler değil de, eşcinsel nefretiydi.
Eşcinsellere yönelik şiddetin nedenlerini inceleyen kriminolojik çalışmalar, yeni sayılır. Bu gecikmenin nedeni, insanlık tarihi kadar eski olmasına ve zaman zaman değişik topluluklar içerisinde yaygın biçimde kabul görmesine rağmen, eşcinselliğin bir hastalık, hatta istenirse vazgeçilebilir bir cinsel sapkınlık olarak değerlendirilmesi ve öldürülenlere de neredeyse "hak etti" denmesidir.
Nazi Almanya'sında ve işgal edilen ülkelerde on binlerce eşcinselin toplanması, yakalarına pembe üçgen dikilerek işaretlenmesi (lezbiyenlere siyah üçgen), kısırlaştırılması, Dr. Carl Vaernet gibileri tarafından testislerine hormon enjeksiyonuyla tedavi edilmeye çalışılması, bir eşcinsel geni bulabilmek amacıyla deneyler yapılması, konsantrasyon kamplarında yakılmaları, tek başına Hitler'in hezeyanlarının bir sonucu olarak görülemez.
Almanya'nın en ünlü adli tıp hocalarının 70'lerde yayınlanan ders kitaplarında, eşcinsellik; zoofili (hayvanlarla cinsel birliktelik) ve nekrofilinin (ölülerle cinsel birliktelik) yer aldığı, cinsel sapmalar bölümü içerisinde işlenir; kısırlaştırma, eşcinselliğin tedavi yöntemleri arasında sayılırdı.
Bu bakış açısı yalnız Almanya'ya da özgü değildi. Fransız ekolünden gelen, babam Prof. Dr. Şemsi Gök'ün kitabında da, eşcinsellik seksüel sapıklılar arasında yer alır (aynı bölümde, "tenasüli tersliklerin başta geleni" olarak tanımladığı mastürbasyon da bulunuyor). Son 10-15 yıldır değişmeye başlasa da, yüzyılların önyargıları kolay yıkılmıyor.
NEDEN ÖLDÜRÜYORLAR
Eşcinsel Sivil Toplum Girişimi (LAMBDA), Baki Koşar'ın öldürülmesine, 'Eşcinsel cinayetleri politiktir' diyerek, katillerin tek kişi olmadığını, cinayetin ardında eşcinsellerden nefret eden herkesin bulunduğunu anlatmaya çalıştı. Haklılar, ancak eşcinsel cinayetlerinin farklı nedenleri de var.
Çok sayıda cinayeti inceleyenlere göre katiller, mağdurun davranışlarını, cinsel bir teklif gibi yorumlayan ve bu yüzden kendilerini savunanlar, kendilerini eşcinselliğin kesinlikle kabul edilmediği sosyal normların bekçisi sananlar, canlarının sıkıntısını şiddet içerikli heyecanlarla gidermeye çalışanlar ve arkadaşlarına erkekliklerini ve heteroseksüelliklerini kanıtlamaya çalışanlar şeklinde sınıflanıyor. Buna, HIV/AIDS yayılmasından eşcinselleri sorumlu tutan yanlış inanışı da eklemek gerek.
Öte yandan, birlikte yaşadığı kişilerce de öldürülebileceklerini göz ardı etmemek gerekir. İki erkek ya da iki kadın arasında yaşanan ilişki, tıpkı bir kadın ile bir erkek arasındaki gibi, her türlü çatışmayı, örneğin kıskançlığı barındırır ve cinayetin nedeni sadece bu bile olabilir.
NASIL ÖLDÜRÜYORLAR
Öldüresiye dövülen, 40-50 kez bıçaklanan eşcinsellerin sayısı az değil. Çoktan ölmüş olduğu halde dövülmeye, bıçaklanmaya devam edildiği biliniyor. Arkadan bağlı eller, elle, iple, kabloyla, bezle boğma, cinsel organı kesme, karakteristik bulgular arasında.
Polis ve adli tıp uzmanları, iki erkek arasındaki şiddetin aşırılığına ve boyna, göğse, karna yönelik saldırıların tercihine dikkat çekerler. Yüze, boğaza doğru saldırma, ağız bölgesinin homoseksüel ilişkideki önemine bağlanır. Çünkü, anal ilişkinin, eşcinsel erkeklerin tercih ettikleri bir davranış olduğu sanılsa da, aslında fellasyo, yani ağız-cinsel organ temasının, daha yaygın olduğu biliniyor.
İşte bu nedenle, kadınlara yönelik saldırılarda, boğaz, göğüs ve genital bölgenin hedeflendiği durumlarda, akla hemen, cinayetin cinsel motifli olduğunun gelmesine benzer şekilde, erkeklerin boğazına yönelik saldırılarda da benzeri bir gerekçe düşünülmeli.
Bununla birlikte, eşcinsel cinayetlerinde aşırı şiddet gözlenmesi, hiç kuşkusuz gerek kurban, gerekse mağdurun erkek olması ve biyolojik olarak daha fazla fiziksel güç ile donatılmış olmalarından kaynaklanır.
NASIL SAVUNUYORLAR
Eşcinseller, tıpkı heteroseksüeller gibi, her sosyal sınıf, meslek, ırk ve etnik grup içinde yer alır, her inanç ve politik görüşe sahiptir. Kadın-erkek ilişkisindeki bir tek eylem dışında, onları heteroseksüellerden ayıran hiçbir fark yoktur. Bu nedenle, toplum içerisinde şiddete yol açan her türlü çatışmanın tarafı olmalarını doğal karşılamak gerek.
Ancak, eşcinsel cinayetleri, genellikle "eşcinsel olmayanın, olanı öldürmesi" şeklinde değerlendirilir. Bunun nedeni katilin savunma biçimidir.
Örneğin, yaşlı eşcinsel erkekleri öldüren gençler, genellikle "başlangıçtaki pazarlıkta yer almayan eylemlere zorlanma, erkekliği ile alay edilme" gibi gerekçeleri öne sürerler. Birçok örnekte doğru olabilir ama, onlara karşı nefretin yoğun, öldürülmeyi "hak ettikleri" inanışının yaygın, gençler arasında işsizliğin yüksek olduğu, kolay ve hızlı para kazanmanın özendirildiği ülkelerde, bu söylem doğru olmasa da kolayca kabul görür. Farklı silahlar kullanılan, beden üzerinde işkence izleri bulunan, genital organların, ağız ve boynun hedeflendiği saldırılarda ise, böyle bir iddianın doğruluğu söz konusu bile olamaz. Ender rastlanan psikiyatrik bir rahatsızlığa dayandırılan "İlişki teklifinde bulunduğunu sandım, kendimi kaybettim" savunması, eşcinsellere karşı önyargıların, ayırımcılığın, nefretin yoğun olduğu topluluklarda sıklıkla kullanılır oldu.
"Bana eşcinsel dediği için onu öldürdüm" ise, özellikle ülkemizde dile getirilen, akla yatkın bulunduğundan yeterince sorgulanmayan bir diğer gerekçedir.
Şablonlaşan savunmalar, birisini öldüren eşcinseller için de geçerli. Onlar genellikle, can güvenliklerinin tehdit edildiğini ve kendilerini korumak zorunda kaldıkları için cinayeti işlediklerini ileri sürerler. Eşcinselliğin toplum tarafından rahatça kabullenildiği ve insanların damgalanmaktan çekinmediği ülkelerde, cinayet işleyenlerin, aslında eşcinsel olmadıkları halde, kendilerini savunmak üzere bu gerekçeyi kullandıklarına da rastlanıyor.
NASIL ÖNLENİR
Çağdaş bir toplumda ırk, din, etnik kökene dayalı ayırımcılık yüzünden ya da birisinin sakat, akıl hastası, sokak çocuğu, ihtiyar diye öldürülmesine tahammül edilemediği gibi, cinsel yönelim ve kimliğe dayalı ayırımcılığın da yeri olamaz. Eşcinsel, biseksüel, transseksüel ve transvesti cinayetlerinin önlenmesi, bunların ardındaki homofobik ve transfobik motiflerinin ortaya çıkartılmasına, delillendirilmesine ve faillerin ağır biçimde cezalandırılmasına bağlıdır.
Soruşturmalar açısından bakıldığında, eşcinsellerin bedenlerinde, anal ilişkinin iz ya da belirtisinin bulunacağı önyargısından kurtulmak şarttır. Okunan bir kitabın, taşınan bir mendil renginin bile çok şey ifade ettiği bu kültürü iyi bilmeden, belki failin kim olduğu bulunur ama, cinayetlerin, hele kadın eşcinsellere karşı işlenenlerin önünü alacak bilgi edinilemez.
Her suçun önlenmesinde olduğu gibi, burada da, fail, mağdur ve olay yeri hakkındaki ayrıntılar, veritabanlarında tutulmalıdır.
Emniyet teşkilatımız içerisinde, eşcinsel cinayetleri artık ayrı bir birim tarafından değerlendiriliyor. Bu birim, elindeki verileri analizleyip, risk ve koruyucu faktörleri belirleyerek toplumla paylaştığında, cinsel yönelimlerini hiçbir zaman bilemeyeceğimiz, ancak kesinlikle saygı duymak zorunda olduğumuz vatandaşlarımızın can ve mal güvenliğini de sağlamış olacağız.
EŞCİNSELLERLE İLGİLİ YASALAR
Aynı cinsiyetten iki kişi arasındaki birliktelikle ilgili yasalar, ülkeden ülkeye çok büyük farklılıklar gösteriyor. Bir yanda İspanya, Belçika, Hollanda, Kanada gibi evlenmelerine izin verenler, Lübnan gibi 1 yıl, Malezya gibi 20 yıl hapsedenler, diğer yanda İran, Yemen, Suudi Arabistan, Nijerya gibi idamla cezalandıranlar var.
Avrupa ülkelerinin hiçbirinde, 18 yaşından büyüklerin eşcinselliğini yasaklayan bir düzenleme olmadığı gibi, cinsel yönelimlere dayalı ayırımcılık, ayrı bir suç olarak tanımlanır. Bunun temel nedeni Avrupa Parlamentosu'nun 2004 yılında aldığı karar.
Kimi ülkelerde, birisini eşcinsellikle itham etmek bile suç. Örneğin, Finlandiya Parlamentosu üyesi Tony Halme, Cumhurbaşkanı Tarja Halonen'e lezbiyen deyince, çok zor günler yaşadı. (Eşcinsel milletvekillerine kendilerini açığa çıkartmadıkları ve cinsel yönelim ayırımcılığına karşı mücadele etmedikleri için sitem eden Halonen, Ocak 2006'da 2. kez cumhurbaşkanı seçildi).
Azerbaycan'da da tıpkı ülkemiz gibi, iki erişkin erkek ya da kadının birlikteliğini cezalandıran bir yasa maddesi bulunmuyor.
Birleşmiş Milletler ise, cinsel yönelime dayalı ayırımcılıkla ilgili karar tasarısında bir türlü anlaşamıyor. Hatta 2006 başında, genel sekreteri Kürşat Kahramanoğlu olan, 400'ün üzerindeki sivil toplum örgütünün temsilcisinin bulunduğu Uluslararası Gay ve Lezbiyenler Birliği'nin gözlemci statüsünü iptal etti. Mısır, İslam Konferansı Örgütü, İran, Sudan ve Amerika Birleşik Devletleri, bu iptali destekledi. Yapılan oylamada Türkiye'nin çekimser kalması ise sevindirici.
ANKETLERE GÖRE
Türk kadınlarının yüzde 14'ü en az bir eşcinsel deneyim yaşamış
Türkiye'de 10 yıl arayla, ilki 1992'de Kadınca, ikincisi 2002'de Hülya dergisi okurları arasında aynı anket yapıldı. İstanbul Üniversitesi Adli Tıp Enstitüsü'nden Doç. Dr. Ümit Sayın tarafından hazırlanan ankette, eşcinsellikle ilgili bir soru da var. Aradan geçen 10 yıla, dergilerin okur profilindeki farklılıklara rağmen, bu sorunun yanıtları hayret verici biçimde birbirine yakın. 706 Kadınca okurunun yüzde 68.6'sı, 530 Hülya okurunun yüzde 70'i, kendi hemcinsiyle cinsel birlikteliği kesinlikle reddediyor. Buna karşılık ankete cevap verenlerin yüzde 14 kadarının, yaşam boyu en az bir eşcinsel deneyimi var.
Bütün hatalarına rağmen, bu sayılar, eşcinsel deneyimi olan kadın sayısının hiç de az olmadığını, hatta ünlü Kinsey Raporu'nda, Amerikan kadınları için belirlenen yüzdenin de üzerinde olduğunu gösteriyor. Türkiye'deki sayının yüksekliği, 10 yılda neden bir değişiklik göstermediği, mutlaka ayrıca tartışılmalı. İstanbul Üniversitesi'nden Prof. Dr. Şahika Yüksel de eşcinsel oranının yüzde 10-15 arasında olduğunu söylüyor.
Mutlak değerler ile ilgili kesin bilgilerimiz olmamakla birlikte, öldürülen kadın eşcinsel sayısının, erkeklerden daha az olduğu kabul ediliyor. Örneğin FBI'ın Amerika için verdiği 2004 suç istatistiklerinde bu sayılar, 910 ve 230.
Kadınların, kadınları öldürmesinde, canavarca duyguların daha az görülebileceği düşünülebilir. 90'lı yıllarda Indiana'da, 12 yaşındaki küçük Shanda Renee Sharer'in, yaşları 14-17 arasında değişen dört kız tarafından boğulması, bıçaklanması, başına demirle vurulması, anüsüne bıçak sokulması ve henüz canlıyken üzerine gaz dökülerek yakılması, lezbiyen cinayetlerinin ne kadar beklenmedik özellikler taşıyabileceğini göstermesi bakımından önem taşır. Ayrıca, sadece eşcinselleri hedef alan seri katillerin de olduğunu unutmamak gerek.
Herşey teşvik edilebilir, ama LGBTT olmak asla
30 Nisan 2009 günü, Beyoğlu 3. Asliye Hukuk Mahkemesi bu karara uydu. Lambdaistanbul'un yanı sıra birçok STK gönüllüsü, karar sonrası bir basın açıklamasıyla mutluluklarını dile getirdiler. “Bizler, örgütlenme özgürlüğünü teşvik ediyoruz. Bizler gizlenmemeyi teşvik ediyoruz. Bizler, herkesin kendi gibi olabilmesini teşvik ediyoruz” dediler. Bir şey daha eklemelerini beklerdim. “Her şey teşvik edilebilir, ama LGBTT olmak asla.”
Günümüzde, cinsel yönelim ve cinsiyet kimliğinin kişisel bir tercih olmadığı, bir yandan çok sayıda genetik faktörün, diğer yandan doğum öncesi ve sonrasında karşılaşılan metabolik etkenlerin (örneğin hormonların) bir bileşkesi olduğu, bu nedenle basit Mendel kurallarına uymadan bir kuşaktan diğerine aktarıldığı kabul ediliyor. Kısacası, 10 yıl önce sanıldığı gibi tek bir “gey geni” yok. (Mustanski, 2005)
2005 yılında, Karolinska Üniversitesi Tıp Fakültesi'nden Ivanca Savic ve ekibi, kadın, erkek, eşcinsel kadın ve eşcinsel erkeklere, erkek terinde bolca bulunan androstadien (AND) ile kadın idrarındaki östrojen benzeri estratetraenol (EST) koklatmışlar, eşcinsel erkek beyninde gözledikleri değişikliklerin, kadınların beyinlerindekine ve eşcinsel kadın beyinlerindeki değişikliklerin ise, erkek beyninde gözlenenlere uyduğunu saptamışlardı.
2009 yazında da, Polonya'nın Lodz Üniversitesi'nden Antoszewski ve arkadaşları, yaşları 20-28 arasında değişen 48 transseksüelin (biyolojik olarak kadın oldukları halde, kendilerini erkek olarak hissedenler) odontometrik özelliklerini yayınladılar. İnsan dişinin büyüklüğü ve şekli, daha ana karnındayken belirlenir. Bir başka deyişle genetiktir. Bu kişilerin dişlerine ait ölçümler, kadın ve erkek kontrol gruplarının dişlerine ait değerlerin arasında yer alıyordu. Böylelikle, transseksüalizmin de genetik temeli olduğu, bir kez daha gösterilmiş oldu.
Bütün bunlara ek olarak, Lauren Hare ve arkadaşları, biyolojik olarak erkek oldukları halde, kendilerini kadın hisseden 112 transseksüelin DNA'sını incelemiş ve testosteronu denetleyen genin normalden uzun olduğunu saptamışlardı. Testosteronun etkisini azaltan bu değişikliğin, erkek bebek beyinlerini, daha anne karnındayken farklılaştırdığı anlaşıldı.
Bilim, tıpkı göz rengi gibi, cinsel yönelim ve cinsiyet kimliğinin kişisel bir tercih olmadığını ve DNA'sında kayıtlı biyolojik bir gerçek olduğunu kanıtlıyor. Bu nedenle, LGBTT'lerin insan haklarını savunmaya çalışan Lambdaistanbul'un, eşcinselliği teşvik edebilmesi tıbben mümkün değil.
Evet, insanlık tarihinin her döneminde, her toplulukta gözlenen, kimi yerde eller üstünde tutulan, kimi yerde korkunç işkencelerle öldürülen LGBTT'lerin haklarını, günümüz Türkiye'sinde ciddi biçimde savunmaya ihtiyaç var. Çünkü çoğu, en temel insan hakkından, yaşam hakkından bile yoksunlar.
LGBTT'LER KAÇ KİŞİ?
Seksolojinin babası kabul edilen, Amerikalı biyolog, entemolog, zoolog Alfred Kinsey, 5300 beyaz erkek ve 5940 beyaz kadınla yaptığı anket çalışması sonuçlarını biraraya topladığı 1948 ve 1953 tarihli ünlü raporlarında, Amerikalı beyaz erkeklerin yaklaşık % 46'sının hem kadın, hem de erkeklere karşı cinsel açıdan “tepki” verdiğini, % 37'sinin yaşam boyu en az bir kez eşcinsel ilişkide bulunduğunu bildirmişti. Beyaz ırka mensup kadınlar için bulduğu oran, bunun çok altındaydı.
Günümüzde, New York ve Los Angeles'taki toplam LGBT sayısı bir milyona yakın; San Francisco nüfusunun ise, % 16 kadarı, LGBTT. 2008 Başkanlık seçimlerinde kendisini gey, lezbiyen, ya da biseksüel olarak tanımlayanların oranı, % 4. Tıpkı, 2004 seçimlerindeki gibi.
2008'de İngiltere'de yapılan bir ankete göre, nüfusun % 13'ünün yaşam boyu bir kez eşcinsel deneyimi olmuş, ancak kendisini eşcinsel olarak tanımlayanlar, sadece % 6. Buna karşılık, Yeni Zelanda'lıların % 20'si, kendi cinslerine karşı “bazı duygular” beslediklerini söylemekle birlikte, % 2 kadarı kendisini eşcinsel olarak tanımlıyor. Fransa'da yaşam boyu en az bir kez eşcinsel ilişkiye giren erkeklerin oranı % 4, kadınların % 12.6. Bu oran, İstanbul Üniversitesi'nden Prof. Dr. Şahika Yüksel'in Türkiye kadınları için tahmini ile örtüşüyor. Durex'in 2007 yılında, 26 ülkede (aralarında Türkiye yok), 26 bin kişiye uyguladığı cinsel mutluluk anketine göre, eşcinsel deneyimi olan İsveçli erkeklerin oranı % 12.
Avrupa ülkeleri ve ABD'deki eşcinsel sayısının, nüfusun % 1-10'unu oluşturduğu tahmin ediliyor. Geylerin oranı, her ülkede lezbiyenlerden biraz daha yüksek. (Zietsch, 2008; Grulich, 2003; Michael, 1995; Johnson, 1992) Dünya genelinde ise, erişkin erkek nüfusun % 3-4'ünün, kadınların da 1.5 - 2'sinin yaşamını eşcinsel olarak sürdürdüğü bildiriliyor (Mackay, 2001).
Transseksüalizme ilişkin istatistik veriler de, ülkeden ülkeye değişiyor. Son 40 yıldır bu alanda çalışan Amsterdam'daki bir klinik, erkeklerde rastlanma sıklığını 10 binde bir, kadınlarda 30 binde bir olarak bildiriyor.
Konu ile ilgili dünya genelindeki tüm verileri birarada değerlendiren ve karmaşık formüllerle istatistikleri yineleyen Olyslager ve Conway ise, bu oranın çok düşük olduğunda ısrar ediyor. 2007 yılındaki 20. Dünya Cinsel Kimlik ve Sağlık kongresinde sundukları, ardından International Journal of Transgenderism'de yayınlanan makalede, her 4.500 erkekten birinin kendisini kadın, 8 binde bir kadının da erkek olarak hissettiğini öne sürüyorlar.
Kafanızı bu sayılarla şişirmemin bir nedeni var. Türkiye'deki LGBTT'lerle ilgili elimizde sayısal bir veri bulunmuyor. Ancak, uzaydan gelmediğimize göre, üç aşağı, beş yukarı diğer dünyalılara benzeriz herhalde. Şimdi elinize bir hesap makinesi alın, bu topraklarda yaşayan en az 700 bin eşcinsel ve 2500 transseksüelin hakkının korunması gerektiğini göreceksiniz.
KİMLER SALDIRIYOR?
Dünya genelinde, erişkin eşcinsel erkeklerin ölümü ile sonuçlanan saldırıların, toplam adam öldürmeler içinde % 1-4'lük bir payı olduğu sanılıyor. Bunların, öne çıkan özellikleri şunlar:
Ölüm, saldırganın yaşadığı yer ya da coğrafi bölgede gerçekleşmiyor; kapı ve pencerelerde zorlama gözlenmiyor; ceset, yatak odasında bulunuyor; mağdur, tek başına yaşıyor, evvelce karşılaştığı tehditleri polise bildirmemekle tanınıyor.
Katil, mağdurdan daha genç, evvelce işlediği başka suçlar ve parasal sıkıntıları var; cinayette ateşli silah ya da bıçak kullanıyor; saldırıda, ölümü meydana getirmeye yetenin çok üzerinde şiddet kullanıyor (20-30 bıçak darbesi gibi); kundaklama ve gasp teşebbüsü gözleniyor; gerek mağdur gerekse fail, genellikle alkol ya da uyuşturucu etkisi altında.
Cinayet masası dedektiflerinin başucu kitabının yazarı, New York polis teşkilatından emekli Vernon Geberth, bundan on yıl kadar önce, erkek eşcinsel cinayetlerini altı sınıfta toplamıştı.
2007'de Güney Florida Üniversitesi'nden Eric Beaugerard ile Montreal Üniversite'sinden Jean Proulx ise, konuyu mağdur, fail ve olay yeri karakteristikleri açısından yeniden ele aldılar ve saldırganları başlıca üç sınıfa ayırdılar: 1) İntikamcı, 2) Cinsel motifli avcı ve 3) Cinsel motifi bulunmayan avcı.
EŞCİNSEL KATİLLERİN GÖZÜYLE EŞCİNSEL KURBANLAR
Pek çok katil, cinayetten önce ya da sonra, kurbanının fotoğrafını çeker. Eşcinsel cinayetleriyle ilgili mağdur fotoğraflarının önemli bir bölümü de, Jeffrey Dahmer, Robert Bardella gibi kendileri de eşcinsel katillerin kişisel koleksiyonlarından alınmıştır. Birini özetleyelim:
Otopark bekçisi gözlerine inanamadı. Gençten biri, karşıki evin ikinci katından sokağa atlamıştı. Hemen polisi aradı. “Tamamen çıplak değil” dedi, “boynunda kırmızı bir köpek tasması var.” Canını kurtarmak için sokağa atlayan adam bir seks işçisiydi aslında. Müşterisi onu otomobiline almış, her yanı çöp yığılı, köpek dışkısı kokan bu eve getirmişti. Başına sert bir cisimle vurulduğunu, ardından boynuna saplanan iğneyi hatırlıyordu. Kendine geldiğinde kollarından, bacaklarından yatağın demirlerine bağlıydı. Boynuna tasmanın geçirildiğini, son birkaç saattir olanların ve izleyen dört günde olacakların (örneğin cinsel organlara bağlanan elektrik, göze sıkılan çamaşır suyu, ırza geçme..) en ince ayrıntısına kadar bir deftere kaydedileceğini ve her aşamanın fotoğraflanacağını bilmiyordu.
2 Nisan 1988 sabahı, 22 yaşındaki Chris Bryson, sokağa atlamakla sadece kendini değil, kimbilir daha kaç canı kurtardı. Robert Bardella'nın evinde ele geçen ve kendisinin “eşcinsel aşk esiri” olarak tanımladığı 23 erkeğe ait 357 işkence fotoğrafını inceleyen polis, bunlardan altısını öldürdüğünü saptadı. Bahçesinden kafatasları, kemikler, dişler çıktı. Bardella, 18 Aralık 1988'de ömür boyu hapse mahkum oldu, 1992'de bir enfarktüs krizinden öldü. Aslında, ölümünden birkaç gün önce cezaevi papazına bir mektup yazmış ve gardiyanların kalp ilaçlarını vermemesinden şikayetçi olmuştu. Ölümü hiçbir zaman soruşturulmadı.
Afrikalı ve Asyalı 17 erkeğin ırzına geçen, işkence eden, canlıyken uzuvlarını bedenden ayıran, etlerini yiyen, ölülerle ilişkiye giren Jeffrey Dahmer'in fotoğrafçılığı farklıydı. Kurbanlarını genellikle öldürdükten ve kimi zaman parçaladıktan sonra fotoğrafladı. 957 yıl hapse mahkum oldu. 28 Kasım 1994'te cezaevinin spor salonundaki tuvaleti temizlerken, başka bir mahkumun başına demirle vurması sonucu öldü.
8 Temmuz 2009
Ben senin hayatından gittim oğlum, hadi dur o sarı odalarda durabilirsen
1 Mayıs 1888 günü, güneydeki sarı evin dört odasını, o harika adamla yanyana resim yapabilmek için kiraladı. Yaz boyu güneşin altında çalıştı, sarı masa üzerinde duran vazo ve vazo içindeki ayçiçeklerini onun için resmetti. 12 çiçekli olanı, harika adam için hazırladığı odaya astı. Mutlaka gelecekti ve görünce beğenecekti. Yastığına damlattığı kafur yağını koklayarak geçirdiği yalnız geceler nihayet bitti ve Vincent van Gogh'un dört gözle beklediği Paul Gauguin, 23 Ekim 1888'de geldi.
Ben, bundan 10 yıl önce Fransa'nın güneyindeki Arles'e gittiğimde, Lamartine Meydanı'ndaki sarı ev artık yoktu. Tıpkı 5 çiçekli vazo gibi, Alman bombalarından kurtulamamıştı. Sarı masa üzerindeki diğer vazo tabloları milyon dolarlara el değiştirmiş, Tokyo, Münih, Amsterdam ve Filadelphia müzelerindeki yerini almıştı.
DOKUZ HAFTALIK MUTLULUK
Vincent Van Gogh ve Paul Gauguin, Arles'teki sarı evde ve çevresinde resim yaptıklarının dokuzuncu haftasında, Montpellier'deki Fabre müzesine gittiler, Courbet ve Delacroix'nın tablolarını incelerken tartışmaya başladılar, akşama doğru eve döndüler.
Gauguin, gerginliğe dayanamayacağını ve Paris'e dönmek istediğini yineledi ve 23 Aralık 1888 gecesi, boya tüplerini toplamaya, değerli tuvallerini sarmaya, giysilerini valizine yerleştirmeye başladı. Van Gogh, harika adamı için özene bezene hazırladığı yatak odasının yavaş yavaş boşaldığını gördükçe giderek sinirlendi.
Gauguin biraz hava almak için dışarı çıktı. Fazla uzaklaşmamıştı ki, ayak sesleri duydu. Bir hızlanıp bir yavaşlayan adımlardı bunlar. Durdu, döndü. Bir adım ötede, elinde usturayla duran Van Gogh'u gördü. Nefesini tuttu, gözlerinin içine baktı. Vincent, bir an tereddüt etti, geriye döndü ve sarı eve doğru koşmaya başladı.
Gauguin, geceyi bir otelde geçirdi. Sabahın ilk ışıklarıyla eve döndü. Kapıya birikmiş meraklı kalabalığı yararak içeri girdi. Her yer kan içindeydi, oraya buraya atılmış kanlı havluları, yatak çarşaflarını ve polisleri gördü. "Arkadaşınız öldü" dediler. "Anlatın, aranızda ne geçti?"
BU PAKETİ İYİ SAKLA
Aslında Van Gogh ölmemişti, kafasına kabaca sarılı bir bandajla kendinden geçmiş yatıyordu. Bu, Gauguin'in onu son görüşü oldu.
Van Gogh, elindeki usturayla sol kulağının alt ucunu kesmiş, kağıda sarmış, yalpalayarak girdiği genelevin bir çalışanına "bunu iyi sakla" diye teslim etmiş ve geldiği gibi sessizce ayrılmıştı. Paketi açan kızın bağırması üzerine ortalık ayağa kalkmış, postacı Roulin, Van Gogh'u sokakta bulmuş, evine götürüp yatağa yatırmıştı.
Gauguin'in çektiği telgraf üzerine gelen Theo, kardeşini Arles hastanesinde buldu. "VG, 35 yaşında, sağ elini kullanır, işsiz erkek sanatçı, nefesi alkol kokuyor, ajite, olmayan sesler duyuyor, delirmekten korkuyor, fazla miktarda kan kaybetmiş, durumu kritik" diye yazmıştı Dr. Felix Rey, protokol defterine.
89 baharında Van Gogh, Arles'e 20 kilometre uzaklıktaki Saint Remy akıl hastanesinde, sarısı daha az, yuvarlak fırça darbelerinin öne çıktığı tablolarını yapmaktaydı. Bir yıl sonra, Paris yakınlarındaki bir çiftlikte "benden daha hasta" diye tanımladığı doktoru Paul Gachet'nin gözetimindeydi. 70 günde, 70 yağlı boya tablo tamamlamıştı. 27 Temmuz 1890 günü tarlalara doğru yürüdü, tabancasını göğsüne çevirdi, iki gün sonra öldü. 37 yaşındaydı, 10 yıldır resim yapıyordu ve sadece bir tekini satabilmişti.
ABSENT ÇILGINLIĞININ NEDENİ THUJONE DEĞİL
Tablo ve eskizleri dünyanın en pahalı eserleri arasında yer alan, post empresyonist (art izlenimci) akımın önemli temsilcilerinden Hollandalı Vincent Van Gogh, kardeşi Theo'nun tavsiyesine uyup resim yapmaya başladığında 27 yaşındaydı. Aşık olduğu bir akrabasının evlenme teklifini reddetmesi, birlikte yaşadığı alkolik Clasina doğurduğunda, kadını ve çocukları terketmesi için gördüğü baskı, evlenmeleri engellendiğinde, sevdiği komşu kızı Margot'nun striknin (köpek zehri) içerek intiharı ve babasının ani ölümü gibi travmaların üst üste bindiği 1885'te, bir yandan resim yapıyor, diğer yandan ekmek, kahve, sigara ve absentle "besleniyordu".
Absent, değişik bitkilerin damıtılmasından, ama öncelikli olarak pelin bitkisinden (Artemisia absinthium) elde edilen ve alkol oranı % 70'lere varan, çok sert bir içkidir. Üretim sırasında yeşil anason katılanı, "yeşil peri" diye bilinir.
YAHYA KEMAL SIKI ABSENTÇİYDİ
19. yüzyıl sonlarında Orta Avrupa, Fransa ve kısmen Amerika'da absent, çok modaydı. Sayısız sanatçı ve edebiyatçı, yaratıcılığını geliştirmek amacıyla, yüksek ayaklı bir cam kadehe absent doldurdu, üzerine delikli bir kaşık, kaşığa bir kesme şeker yerleştirdi, buz gibi su dökerek hem şekeri içkiye kattı, hem absentini seyreltti ve bundan ciddi biçimde zarar gördü. Bu arada, Yahya Kemal Beyatlı'nın da, Paris'te geçen gençliğinde sıkı bir absentçi olduğunu ve bundan "Büyü Şiir"de söz ettiğini belirtelim. (Paris'te genç iken koyu Baudelaire'perest idim / Balkon'la, Yolculuk'la, Güzellik'le mest idim. Sinmişti şi'ri ruhuma ulvi keder gibi / Absente damla damla sızan şeker gibi.)
Toplumlarda yaşanan şiddetin sorumlusu olarak da görülen absent, 1900'lerin ilk yıllarında, 82 bin İsviçrelinin imzasıyla önce bu ülkede, ardından Avrupa'nın hemen tamamında ve Amerika'da yasaklandı. 1988'de Avrupa ülkelerinde, 2007'de Amerika'da satışı yeniden serbest bırakıldı.
Van Gogh, Degas, Toulouse-Lautrec, Picasso, Edgar Allen Poe ve Charles Baudelaire gibi pek çok ünlüde gözlenen algı, duygudurum, bilinç ve davranış değişiklikleri, içtikleri fazla miktarda absente bağlanır. Başlangıçta, absentin bu yan etkilerinden, pelin bitkisindeki alfa thujone adlı kimyasal sorumlu tutulmuştu. Hatta, 2000 yılında Berkeley Üniversitesi'nden çevre kimyacısı ve toksikolog John Casida, thujone'nin bağlandığı beyin bölgesini saptayarak, sara benzeri nöbetleri bununla açıklamıştı. Son bir-iki yılda yapılan araştırmalar, Fransızların yasaklama öncesi orijinal absentlerindeki thujone düzeylerinin, bilinç ve davranış değişikliklerine yol açamayacak kadar az olduğunu gösterdi.
Ayrıca, thujone'nin kimyasal formülü, esrarın etkin maddesi THC'ye (tetrahidrocannabinol) benzediğinden, onun gibi etki ettiği sanılmıştı. 2007 yılında yapılan araştırmalar, bunun da bir şehir efsanesi olduğunu kanıtladı.
Van Gogh'un tabloları neden sarı?
Yaşamının son yıllarında, sarı rengin Van Gogh'u cezbettiği muhakkak. Sarı renkte bir evde oturuyordu ve tablolarına sarı hakimdi. Özellikle bu rengi tercihinin nedeni, elbette sarıya düşkünlüğü ile açıklanabilir. Ancak bu özelliğini, cisimlerin sarı bir camdan bakıldığında olduğu gibi, sarı renkte görülmesiyle kendini belli eden ksantopsi adlı görme bozukluğuna da bağlamak mümkün. Ksantopsiye, fazla miktarda içtiği absentin içindeki thujone'nin yol açtığı teorisi çok sayıda taraftar bulmuştur. Yüksek dozda thujone'nin, ksantopsiye yol açtığı doğrudur. Ancak bir absent içicisinin, kanında çevreyi sarı gösterecek kadar thujone birikemeden, aldığı çok yüksek miktardaki alkol nedeniyle komaya girip öleceği de doğrudur. Dolayısıyla Van Gogh'un tablolarındaki sarı rengi, absentine bağlamak bilimsel gerçeklere aykırıdır.
YÜKSÜKOTU İDDİASI
Fazla miktarda kullanıldığında, çevreyi sarı gördüren bir diğer zehir, digitalis'tir, yani yüksükotu. Ölümünden sonraki yıllarda sayısız hekim, ressamın mektuplarında dile getirdiği ve arkadaşlarınca gözlenen tıbbi ve psikiyatrik şikayetlerini değerlendirerek hastalığının adını koymaya çalışmıştır. Olası tanılar arasında, sar'a, şizofreni, manik-depresif psikoz, kalıtsal bir metabolizma kusuru olan akut porfiri, iç kulak sıvısında basınç artışının yol açtığı Meniere hastalığı, terebentin, kafur, ayrıca digitalis zehirlenmesi de bulunuyor.
Van Gogh'un digitalis kullandığını kanıtlayan herhangi bir belge yok. Ancak, yaşadığı yıllarda sar'a tedavisinde digitalis kullanılmaktaydı. Doktoru Paul-Ferdinand Gachet, ressamın modellerinden biriydi. 1990 yılında bir Japon işadamının 82.5 milyon dolar ödeyerek satın aldığı ve şimdi nerede olduğu bilinmeyen portresinde, elinde bir demet yüksükotu tutuyor. Belki de doktor, Van Gogh'un ara sıra geçirdiği nöbetleri, sar'a olarak değerlendirmiş ve tedavisi için digitalis kullanmıştır.
Kuyruklu yalanlara dikkat
Bu sayfanın okurları arasından, DNA analizi yaptırmadan, "Van Gogh'un kesik kulağı" diye satışa çıkartılan ne idüğü belirsiz et parçasına milyon dolarlar ödeyecek bir akılsızın çıkacağını sanmam. Ancak, dünyanın bir yerinde, parasının hesabını bilmeyen bir koleksiyoncunun çıkacağını umanlar var
"Dedem Abroise L'aube çiftçiydi, Van Gogh'u çok iyi tanırmış. O menfur gecenin sabahında, çimlerin arasında, yarısı yenmiş bir baget sandviç ve boş bir absent şişesinin yanıbaşında, kanlı kulağı bulmuş, hava geçirmez bir cam kavanoza koyup, üzerine buz doldurmuş. İki gün sonra enfarktüsten ölmüş. Ne karısı, ne de oğullarının kavanoz meselesinden haberi varmış. Bu bilgileri kaydettiği not defterini 50'lerde bulduk, çiftliğin altını üstüne getirdik ama kavanoza rastlayamadık. Yakın zaman önce çalışma masasının gizli bir bölmesi olduğunu keşfettik. Meğer, kavanoz oradaymış." Kulağın, halen New York gümrüğünde olduğu söyleniyor, ay sonu Sotheby's müzayede evinde satılacakmış. Eczacı Etienne-Robert L'aube ağzından anlatılan bu hikayenin uydurulduğu muhakkak ama, dayanamayıp Sotheby's'i aradım. "Gelirse, elbette satılır. Ama önce DNA analizi yaptırırız" dediler. Karşılıklı gülüştük.
DALI'NİN GAYRİ MEŞRU KIZI
Üç yıl kadar önce ölen Avustralyalı ressam Kevin Charles (Pro) Hart, sahtekarlarla mücadele etmek için, kullandığı boyalara DNA'sını ekletirdi. Geçtiğimiz yıl, Amerikan NMS Labs'ın sahibi toksikolog Michael Rieders, "Salvador Dali'nin beslenmesinde kullanılan yemek borusundan DNA'sını elde edeceğim, bayan Pilar A.'nın Dali'nin gayri meşru kızı olup olmadığını çözeceğim" diye yola çıkmıştı ama, ses seda çıkmadı.
Van Gogh'un herhangi bir tablosunun üzerine tükürdüğü, idrarını yaptığı ya da başka bir biyolojik örneğini, kısacası DNA'sını bıraktığına dair bir veri yok. Bu nedenle, bir süre öncesine kadar internetin müzayede sitesi eBay'de fotoğraflı şekilde, 1 milyon İngiliz lirasına satışa çıkartılan "Van Gogh'un kendisini terkeden sevgilisine göndermek üzere ucunu kestiği sağ kulağı" gibi tekliflerle karşılaşırsanız, dikkatli olun.
7 Temmuz 2009
EROİNLİ HALILAR
Dünyanın gözü, 8.82 milyon Uygur Türkü’nün yaşadığı Çin Halk Cumhuriyeti Sincan Özerk Bölgesi’nin üzerinde.
Sincan, sadece buradaki insan hakkı ihlali ve baskıcı politika iddialarıyla değil, doğal gaz ve petrol rezervleri, ayrıca 1-5 Eylül 2008 tarihleri arasında düzenlenen 17. Urumçi Ticaret Fuarı ile de gündemde. Ancak gözardı edilen çok önemli bir başka gerçek var. Sincan, "Altın Hilal"e komşu. Doğu yönüne kaçırılan eroin ve esrarın yolu üzerinde olduğundan, uyuşturucu bağımlılığı artıyor ve özellikle Uygurlar arasında HIV/AIDS büyük bir hızla yayılıyor.
Yeraltı dünyasında yaşayanlar arasındaki iletişim hızı, tahmin edilmeyecek kadar hızlıdır. Örneğin, evvelce gözlenmeyen bir zula yöntemi, kısa bir süre sonra başka bir ülkede tekrarlanır. Bu nedenle, dünya polisi ve gümrükçüleri, kaçakçılığın değişik bir yöntemi ile karşılaştıklarında, Uluslararası Polis Teşkilatı (İnterpol) ve Dünya Gümrük Örgütü (WCO) üzerinden diğer ülkelerdeki meslektaşlarını bilgilendirirler.
30 Ekim 2007’de, Sincan Özerk Bölgesi Urumçi Halk Güvenliği Bürosu’nun, Kazakistan’dan gelen 67.5 kilo eroin ve 5 kilograma yakın esrarın, 682 adet sunta levha içine zulalandığını bildirmesi bu açıdan önemliydi. Pakistan’ın İslamabad Havaalanı gümrükçülerinin ele geçirdiği "uçan halılar" da, en az bunun kadar dikkate alındı.
Yaklaşan olimpiyatlar yüzünden, kara, hava ve deniz sınırlarındaki güvenlik önlemlerini birkaç katına çıkartan Çinli meslektaşları, önce Hong Kong’ta benzeri bir olayla karşılaştılar. Ardından, 18 Mart 2008’de, Urumçi’nin Divopu havaalanındaki gümrükçüler, Pakistan’dan gönderilen el yapımı 100 halıdan 32’sinin "uçtuğunu" saptadılar. Halılara, tam 48 kilogram eroin zulalanmıştı. Hem de, "Yeraltı dünyasında yaşayanların hayal gücü, yerüstünde yaşayanlarınkinden daha geniştir" söylemini haklı çıkartacak biçimde.
Eroini halılarla kaçırma yönteminin ayrıntılarını Gümrük Müdürlüğü Kaçakçılıkla Mücadele Dairesi Başkanı Wang Zhi’nin ağzından dinleyelim: "Kaçakçılar, eroini 1-2 milimetre çapında plastik tüplere doldurmuşlar, daha sonra etraflarını renkli iplikle sarmışlar ve bunları, normal ipliklerle birlikte halıları dokumakta kullanmışlar. "
İki yıl öncesine kadar Çin’e uyuşturucu madde girişi, genellikle Laos, Myanmar (Burma) ve Tayland’ı kapsayan "Altın Üçgen"den olurdu. Buralarda yürütülen yasadışı afyon ekimi ve uyuşturucu bağımlılığıyla mücadele sayesinde, yolun kullanımı giderek azaldı.
Şimdilerde afyon, eroin ve esrar daha çok "Altın Hilal"den giriyor. Yani İran’ın dağlık bölgelerini, Pakistan ve Afganistan’ı içine alan bölgeden. Sincan Uygur Özerk Bölgesi’nde hem uyuşturucu yakalamalarının, hem de 2000 yılından bu yana, bağımlı sayısındaki en az altı kat artışın nedeni, bu güzergah değişikliği.
EJDERHA KOVALAMAK OUT DAMARDAN ENJEKSİYON IN
Çin’de, damar yoluyla uyuşturucu kullananlar arasında ilk HIV vakası 1989 yılında Yunnan eyaletinde görülmüştür. Bundan daha doğal bir şey olamazdı. Çünkü Yunnan, ülkenin güneybatısında bir eyalettir ve Myanmar’a komşudur. O tarihte Myanmar, Laos ve Tayland ile birlikte afyon ve eroinin en fazla bulunduğu ülkeydi ve Afganistan, henüz dünyanın yasadışı afyon ve eroin üretiminin % 93’ünü ele geçirmemişti. Yunnanlılar, afyon kullanma alışkanlığını terk edip eroin kullanmaya başlamış, üstelik, eroini ısıtıp burna çekmekten, yani "ejderhayı kovalamaktan" (Çincesi zhuilong) vazgeçip, damara enjekte etmeyi tercih etmişlerdi. Kısacası, HIV bulaşmasına yol açan başlıca riski taşımaktaydılar.
On yıl içinde, damar yoluyla eroin kullanımı, dolayısıyla HIV, Çin’in 31 eyaletinin her birine, her belediyesi ve her özerk bölgesine yayıldı.
Halen, HIV’le yaşayan kişi sayısı yaklaşık bir milyon, bunların 650 bin kadarı damar içi yolla uyuşturucu madde kullanıyor. Çin’de zaten toplam 743 bin kayıtlı eroin bağımlısı var. Demek ki, neredeyse tamamına HIV bulaşmış. Sağlık Bakanlığı, AIDS’li sayısının 75 bin ve 2007’de bu hastalıktan ölenlerin 39 bin olduğunu bildiriyor. Nüfusu 1.3 milyar olan Çin genelinde, HIV sıklığı şimdilik binde birden az. Ancak Bakanlık, giderek artan korunmasız cinsel ilişkinin, seks işçiliğinin ve en önemlisi damar içi yolla uyuşturucu kullananların, bu oranı yükseltmesinden korkuyor. Birleşmiş Milletler’e göre, 2010 yılında HIV taşıyanların sayısı, 10 milyonu bulacak.
UYGURLAR HER GÜZEL ŞEYİ PAYLAŞIR, İĞNELERİNİ BİLE
Aslında, HIV virüsü Sincan’a, Yunnan’daki ilk olgunun görülmesinden çok sonra ulaşmıştır. 1995’te, damar içi yolla uyuşturucu kullananlar arasında hiç HIV’li yokken, üç yıl sonra virüs, Urumçi’deki bağımlıların % 28.8’ine, Gulca’dakilerin % 82.2’sine bulaşmıştı. Günümüzde Sincan, Yunnan’dan sonra HIV/AIDS’li sayısının en yüksek olduğu yerdir. Kaygı veren bir başka gerçek daha var. Çin’deki her 100 kişiden sadece biri Sincan’da yaşadığı halde, HIV’le enfekte olan her 10 kişiden biri Sincan’da. Başka deyişle, burada ciddi bir kümelenme oluşmuş.
Pekin, Sincan ve Urumçi’deki halk sağlığı uzmanlarının, iki Amerikan üniversitesinin destekleriyle yürüttüğü çalışmalar sayesinde, Sincan’daki HIV salgınına, damar yoluyla eroin kullananların, enjektörü, iğneyi ya da enjektörün içini yıkamakta kullanılan suyu başka bağımlılarla paylaşmasının yol açtığını öğrendik. Bu riskli davranışlara, eğitim ve ekonomik düzeyi düşük, yaşı 26’nın üzerindeki erkekler arasında daha sık rastlandığını bildiriyorlar. Daha önemlisi, enfeksiyonun Uygur kökenlilerde, Çinli Han’lara oranla üç kat daha yüksek olduğunu saptıyorlar. Uluslararası Kızıl Haç Teşkilatı’nın verileri ise, çok daha acı verici. Sincan’da HIV pozitif olan 18 bin 206 kişinin % 75’inin damar içi yolla uyuşturucu kullandığını ve HIV taşıyanların % 80’inin Uygur olduğunu bildiriyorlar.
Peki, Uygurlar arasında HIV neden daha fazla?
Uygur kökenli eroin bağımlılarına ilişkin çok sayıda yayını olan ve şu sıralar Urumçi’de, Amerikalıların bir projesi çerçevesinde onlara Suboxone adlı ilacı dağıtan Renmin Üniversitesi antropologlarından Xiaoxing Fu, diyor ki: "Uygurlar geleneksel olarak ellerindeki her güzel şeyi başkalarıyla paylaşır. Bu nedenle iğnelerini de paylaşıyorlar. Bağımlılığın yayılmasının bir nedeni de fakirlik."
Anlaşılan, Sincan’daki Uygur kökenli gençlere yeterince sağlık hizmeti götürülemiyor. Böylesi bir ihmal, sadece Çin hükümetinin ayrılıkçı sağlık politikaları yüzünden suçlanmasına yol açmaz, ülke nüfusunun % 92’sini oluşturan Han’ların, Sincan’a göçünün hararetle özendirildiği şu sıralarda, virüsün daha fazla yayılmasına neden olur.
2008’de çıkartılan yeni Narkotik Kontrol Yasası’sı çerçevesinde, halen Sincan’ın sadece 13 yerinde bulunan iğne değişimi ve metadon tedavi istasyonlarının sayıca artmasını ve Uygurlara, inanç ve kültürel özelliklerini göz önüne alacak biçimde sağlık hizmeti verilmesini diliyorum. Yoksa, Urumçi’deki yol kavşaklarına asılan "Han milleti ile etnik azınlıkların kaderi ortaktır. Kalpleri birbirine bağlıdır" afişlerinin doğruluğundan şüphe edilecek.
DEĞİŞKEN NÜFUS VE ERKEK FAZLASI TEHLİKESİ
Bundan on yıl kadar önce, evinden ayrılarak ülkenin başka bir yerine çalışmaya gidenlerin sayısı 55 milyon kadardı. 2004’te 140 milyon oldu. Kimi uzmanlar, 2020 yılında iç göçmen sayısının 300, hatta 500 milyonu bulabileceğini hesaplıyor.
İç göçe, Çin’in hemen her yerinde az çok rastlanıyor ama, bu hareketlilik Sincan için farklı bir anlam taşıyor. Çünkü hükümet, neredeyse 50 yıldır, Han Çinlilerinin buraya göçünü teşvik ediyor. 1995 ile 2000 arasında Sincan, 2.5 milyon göçmene evsahipliği yaparken, "Batıya Git" kampanyası sayesinde, bu sayı şimdi 5 - 6 milyon dolayında. Ayrıca, her yıl pamuk toplamak üzere bir kaç aylığına gelen ve evine geri dönen 600 bin işçi var. Bunlar genellikle genç, eğitimleri az, gelirleri düşük, bekar erkekler. Seks işçileriyle korunmasız ilişki ve uyuşturucu bağımlılığı yüzünden, göçmenler arasında HIV hızla artıyor ve bu durum Sincan için ayrı bir tehlike oluşturuyor.
Esasen Sincan’a göç, ileriki yıllarda çok daha artacak. Çünkü Çin’de erkek çocuk tercih ediliyor. Tek çocuğu destekleyen politikalar, özellikle kırsal kesimde, ultrasonla kız olduğu belirlenen gebeliklerin kürtajla sonlandırılmasına yol açtığından, 1980 ile 2000 arasında doğan erkek çocukların sayısı, kızlardan 8.5 milyon fazla. Dolayısıyla 2020 yılında, yaşları 20 - 40 arasında 8.5 milyon erkek fazlası olacak. Bekar, eğitimsiz, fakir ve işsiz olacağı öngörülen bu erkeklerin çalışmak amacıyla batıya göç edeceği ve Sincan nüfusu için ayrı bir tehdit oluşturacağı söyleniyor.
SİNCAN’DAKİ SEKS İŞÇİLERİNİN YARISI HASTA
Çin’deki seks işçiliği son 20 yılda önemli biçimde arttı. 1986’da, 25 bin iken, 1996’da 420 bine yükseldi. Günümüzde sayılarının 6-10 milyona ulaştığı, 60-70 bininin HIV dahil, cinsel yolla bulaşan bir hastalık taşıdığı sanılıyor. Ulusal AIDS Merkezi’ne göre, onlarla korunmasız cinsel ilişki, HIV yayılma riskini yükseltiyor.
Aralarında erkekler olsa da, seks işçileri, genellikle kırsal kesimden kasaba ve kentlere göç etmiş genç, fakir, bekar ve eğitim düzeyi düşük kadınlar. En az 12 çeşit seks işçisi var. Genelevde, fabrika, büyük inşaat ya da tarla yakınında çalışanlar gibi. Geçici işçilere, yani kendilerine ait küçük bir işyeri kurmak ya da mali sıkıntıya düşen ebeveynlerine destek olmak amacıyla, evlerinden çok uzaklardaki kentlerin berber, hamam, bar, otel ve sokaklarında, birkaç ay ile birkaç yıl çalışanlara da sık rastlanıyor.
Sincan Aile Planlaması Komisyonu 2003 yılında, Urumçi’deki seks işçilerinden sadece % 13’ünün HIV/AIDS’ten haberdar olduğunu ve % 80’inin müşterileriyle ilişkide kondom kullanmadığını saptamıştı. İki yıl sonra, Ulusal Aile Planlaması Komisyonu, her on seks işçisinden birinin HIV taşıyabileceğine dikkat çekiyordu. 2006 yılına gelindiğinde, Sincan’ın dört büyük kentindeki her 10 seks işçisinden en az dördünün cinsel yolla bulaşan bir hastalık taşıdığı ortaya çıktı. Bu arada, uyuşturucu madde karşılığında cinsel ilişkiye giren seks işçisi kadınların sayısındaki artış da, başlı başına bir sorun.
Sincan, anneden çocuğa HIV bulaşmasında, Yunnan’dan sonra ikinci sırada. Gerekli önlemler alınmazsa, bir zamanlar Tayvan’da gözlenen kısırdöngünün içine düşülecek. HIV, önce enjektör paylaşan uyuşturucu bağımlılarından seks işçilerine, oradan sağlıklı erkeklere, onlardan eşlerine, eşlerden de yeni doğanlara bulaşacak.
Çin’deki erkek eşcinsel sayısının 2 - 8 milyon olduğu, 50 bin kadarının HIV taşıdığı sanılıyor. Kanunlar karşısında suç olmayan eşcinsellik, 2001 yılına dek akıl hastalığı sayıldığından, damgalanma korkusu yüksek ve gizli tutuluyor. Eşcinsellerin, sosyal baskılar nedeniyle evlendiği, ancak erkek partnerleriyle ilişkilerini sürdürdükleri biliniyor. Yeterli güvenli seks eğitimi verilmediğinden, evli kadınlara eşcinsel kocalarından HIV bulaşıyor. Birkaç ay önce Sağlık Bakanlığı’nın eşcinsel erkekleri risk grubu olarak kabul etmesi ve onlara yönelik özel eğitim programlarının uygulanacağını bildirmesi bile, olağanüstü bir gelişme.
SİNCAN’IN ÜÇ ŞEYTANI
11 Eylül 2001 saldırılarından sonra Çin, ABD’yi terörle mücadele konusunda her fırsatta destekledi. Karşılığında, bazı Uygurlar ile Çin dışı İslami hareketler arasındaki ilişkileri öne sürerek başlattığı kendi "terörle savaş"ına, daha fazla taraftar buldu.
Sincan Uygur Özerk Bölgesi’nde ayrılıkçık, terörizm ve aşırı dincilik "üç şeytan" diye tanımlanıyor ve "ayrılıkçı" olarak damgalanan Uygur milliyetçileri, artık daha sıklıkla "terörist" kabul ediliyor. Neredeyse her şiddet olayı, Doğu Türkistan’ın kurulmasına yönelik, El Kaide bağlantılı terörist bir eylem olarak görülüyor.
Olimpiyatlar öncesi, şiddet eylemlerini önlemek üzere 70 bin kadar Uygur kökenlinin gözaltına alındığı ya da izlendiği iddiaları, ayrıca dini eğitim gördükleri için yaşları 8 ile 15 arasında değişen 150 kadar Uygur çocuğunun cezaevine konduğuna ilişkin haberler, yaşın yanında kurunun da yakıldığı inancını yaygınlaştırıyor ve çok sayıda kişiyi huzursuz ediyor.
Resmi istatistiklere göre, 1997’de Sincan nüfusunun % 47’si Uygur, % 42’si Çinli (% 38 Han ve % 4 Hui) iken, Uygurların oranı giderek azalıyor. Pekin Hükümeti, Han kökenli Çinli işadamlarını mali açıdan destekleyerek bu bölgede yatırıma teşvikini ve yarım yüzyıldır Han’ların batıya göçünü özendirmesini, Sincan’ı geliştirmeye yönelik bir plan çerçevesinde yapsa da, bu durumu, demografik yapıyı Uygurlar aleyhine değiştirmeye yönelik bir girişim olarak yorumlayanların sayısı hiç de az değil.